Oorlogswandelpad

Wandelroute ‘Oorlogspad WOII’

Deze wandelroute is opgezet in het kader van de viering van 75 jaar bevrijding. De route leidt u vanuit het centrum door het buitengebied langs een aantal markante punten uit de oorlogsperiode (1940-1945).

De lengte van de volledige route is circa 7 km, de afgekorte versie is circa 3,5 km. Halverwege de route kunt u kiezen voor voortzetting van de volledige route of voor de korte versie van de route. Beide routes zijn bewegwijzerd vanuit één looprichting en volgen zowel verharde als onverharde wegen.

 

1. Kerk

Kleine klok
Ten behoeve van de Duitse oorlogsindustrie werden veel goederen en producten door de Duitsers gevorderd. Zo werd ook de kleine kerkklok van de Hunselse Jacobuskerk gevorderd. Klokken waren geliefd omdat deze uit een legering van metaal bestonden die dezelfde samenstelling had als die van kanonnen. Het was op 17 december 1942 dat om 11:00 ’s ochtends een vrachtwagen arriveerde met een 20-tal manschappen. Deze haalden de kleine klok uit de toren en om omstreeks 15:00 lag deze onder aan de toren. De grote klok mocht worden behouden omdat deze tot een monument was verklaard.

Begrafenis Lancaster bemanning
Op 22 juli 1944 werden de bemanningsleden van de een dag eerder neergestorte Lancaster begraven bij de kerk. De begrafenis vond plaats om 07:30 uur en was, volgens getuigenissen, een droeve plechtigheid. Pastoor Nijssen wilde de kisten nog zegenen, maar dit werd hem geweigerd. Hij liep vervolgens naar het kerkportaal en zegende van daaruit de plek waar de bemanning hun laatste rustplaats vond.

Kerktoren
Enige maanden later op 23 september 1944 was het de beurt aan de kerktoren. De overgebleven klok sloeg net half 10. Dit was ook meteen de laatste slag. Om kwart over 10 volgde er een slag waarmee de toren werd geveld. Het verwoeste orgel lag midden in de kerk. Al snel werd in de parochiezaal een altaar ingericht en werden H. Missen hier gehouden.

 

2. Beekbrug

Op 10 mei 1940 is de oorlog in Hunsel begonnen. Op de 10de mei in de ochtend is deze beekbrug opgeblazen, net als overigens andere bruggen over de Uffelsebeek. De brug is niet opgeblazen door de Duitse bezetter zoals velen zullen denken, maar door manschappen van de Nederlandse krijgsmacht.
Al in 1939 werd, gelet op de gespannen situatie, een groep van 11 Nederlandse militaire met hun kommandant de opdracht gegeven om de bruggen te bewaken. Zij behoorden tot het 4de grensbataljon, dat in Weert was gelegerd. De bruggen werden continu bewaakt door één soldaat, die om de twee uur werd afgelost. De manschappen die de Hunselse bruggen bewaakten waren in de kost bij Adams (Sjoemaekers Pieërke). Op de bewuste 10de mei 1940 hebben de manschappen de opdracht gekregen deze brug op te blazen om de opmars van het Duitse leger in onze regio te stuiten. Nadat de brug was opgeblazen vertrokken de Nederlandse strijders terug richting Weert, waarna de eerste Duitsers om 13:30 Hunsel binnentrokken. De brug werd “gerepareerd” door een 2-wielige wagen (korte ker) in het ontstane gat te rijden. Over De 2-wielige wagen werden, door de Duitsers, balken gelegd die men bij aannemer Velter (Sjeure) vandaan haalde. Velter was gevestigd was vlakbij de brug naast de loop van de beek.

 

3. Molen

Op hun terugtrekkende tocht hebben de Duitsers alle “hoge gebouwen” opgeblazen. Zo ook de molen van Hunsel. Op 24 september 1944 was het de beurt aan de korenmolen van Hunsel. Om 11:00 in de ochtend werd door de Duitsers het bericht verspreid dat de molen van Wed. Coolen die dag zou worden opgeblazen. De Duitsers zeiden tegen de mensen dat ze niet angstig moesten zijn. Het zou niet erg zijn. Veel Hunselnaren waren aanwezig in de Parochiezaal waar ze de H. Mis bijwoonden. In allerijl werd de zaal verlaten en stond pastoor alleen voor het altaar. Om half 12 volgde de eerste ontploffing. Een Duits Sprengkommando had een springlading aangebracht ter hoogte van de steenzolder in de romp.Deze werd vervolgens te lijf gegaan met Pantzerfausten. De molen gaf zich echter niet zo maar gewonnen. Nog twee ontploffingen volgden maar de molen bleef op zijn veste staan. Later op de dag keerden de Duitsers terug en hebben de molen alsnog opgeblazen. De maalinrichting barstte uit haar voegen en de wieken smakten op de grond. Hunsel was haar molen kwijt.

 

 

4. Lancaster monument

 


5. Schollenberg

Opbouw kampement
Op 23 december 1940 hebben de Duitsereen radargevechtspost “Nachjagdstellung” ten behoeve van de “Dunkle Nachtjagd” ingericht in de zogenaamde “sector C” in op de Schollenberg te Hunsel. In de loop van 1942 werd een groot kampement gebouwd. In Hunsel bekend als “de Brakke”. Het complete terrein werd afgezet met palen en prikkeldraad en werd streng bewaakt en was omgeven met de grootste geheimhouding. Niemand kreeg meer toegang tot het terrein. Op 7 januari werd er zelfs een steenweg aangelegd. Honderden wagens met puin van huizen uit Maastricht werden aangevoerd en na 3 weken was de weg klaar. Voordat de bezetter het kampement in gebruik nam, werd nog een telefoonkabel aangelegd vanuit de Parochiezaal naar het kampement.

Functie
Binnen het kampement was personeel gelegerd van het “22ste regiment Luftnachrichtentruppe”. Dit regiment deed waarnemingen en zorgde voor de daarvoor benodigde verbindingen.Op 14 januari 1943 werd de bezetting verder aangevuld met 62“Luftwaffehelferinnen”. Over het functioneren van het kamp was niet veel bekend bij de plaatselijke bevolking, maar over deze zogenaamde“Blitzmädel”deden de wildste geruchten de ronde. In totaal werkten, in deze periode,ongeveer 200 mensen op de barakken.

Afbraak
Het was de ochtend van de 19de september toen het kamp in vlammen is opgegaan en de Duitsers zijn vertrokken. De eerste ontploffing vond plaats om half 11, die een zwarte rook zuil tot gevolg had. Een volgende ontploffing volgde om 11 uur, waarna het begon te branden in het kamp. Weer twee ontploffingen: alles was verwoest. Om twee uur begint de achtergebleven munitie te ontploffen. Om 4 uur lag alles in as en puin. Pastoor zei dat Sodomen Gomorra in vlammen waren opgegaan.

 

6. Posten Varenstraat

Naast hoeve Varenhof bevond zich een artillerieopstelling. Op 31 december 1944 vuurden Britse artilleristen met een buitgemaakt Duits 88 mm luchtafweerkanon van het type Flak (Flugzeug Abwehr Kanone) op de achter de Maas gelegerde Duitse troepen. Dit type geschut werd door de geallieerden gevreesd vanwege de grote draagkracht en accuratesse. Op de loop van dit luchtafweerkanon zaten vaak ringen om te vermelden hoeveel voltreffershet kanon had.

 

7. Steenweg Zuid

Oversteek Kanaal Wessem Nederweert 14 november 1944.
Operatie “Mallard”

Ter hoogte van Kolkderhof hadden de Duisters een bruggenhoofd. Dit moest eerst veroverd worden voor dat de Operatie “Bristol” Oversteek bij de Vosberg brug van start kon gaan. Op 11 november rond 18:30 ging een peloton (35 man) van de brigade Piron onder leiding van Lt. Rogge richting Kolderhof om het Duits bruggenhoofd te veroverd, tot hun grote verbazing troffen zij daar niemand aan. Maar nadat met een sein pistool een groene “flare” was afgeschoten, wat betekende dat hun doel bereikt was werd hun positie zwaar onder vuur genomen door mortier, artillerie en mitrailleur vuur. Bij de evacuatie van de gewonden reden Sgt. Silberman met de gewonde Lt. Rogge op een Duitse mijn. De trieste balans van deze aanval waren 6 doden en 8 gewonden aan Belgische zijde te betreuren.

Dinsdag 14 november 1944 rond 19:40 begon er een enorm artillerie beschieting op doelen achter het kanaal, ter hoogte van Vosbergbrug tot de sluis te Panheel. De oversteek van het kanaal Wessem-Nederweert was begonnen. Rond 20:00 trok het 2nd Monmouth regiment het kanaal over ter hoogte van de Vosberg. Door zwaar mitrailleur en mortiervuur verliep de oversteek moeizaam, eenmaal aan de andere kant te zijn aangekomen liepen verschillende soldaten zich in een mijnenveld met als triest gevolg 15 gewonden. En twee soldaten werden gedood. Queran en Greenfield. Het bleek erg moeilijk te zijn het bruggenhoofd onder controle te krijgen waardoor het voertuig (Buffalo amfibische tank) een voltreffer kreeg waardoor Lt. Sherpard en een officier van de genie gedood werden en de tank chauffeur later ook aan zijn verwondingen overleed.

15 november rond 08:30 kon pas worden begonnen met het bouwen van een baileybrug door het 584th Field Company Royal Engineers en rond 19:30 was deze Class 40 brug gereed voor gebruik. Deze brug werd door de Engelsen Steenweg South genoemd.

8. Kanaalstraat

Vuurgevecht.

Op 3 November 1944 op klaar lichte dag werd een peloton van de D compagnie 1 “Ox& Bucks”op de vooruitgeschoven post overvallen en omsingeld door een Duitse patrouille van ongeveer25 man sterk. Deze waren door een duiker onder het kanaal door gekropen en zo ongezien voorde wachtposten van de Britten zover kunnen komen. Bij het daarop volgende vuurgevecht vallenaan beide zijde gewonden en doden. Aan Britse zijde sneuvelden Pvt. Sydney Thomas Devall(22) en Korporaal P. Hooton (19) en raakten er nog twee andere soldaten gewond van ditpeloton. Pvt. Devall werd hier in een veld graf begraven en kreeg in 1946 een graf op de CWGCbegraafplaats in Nederweert (Plot III graf A 3). Korporaal Hooton overlijd later aan zijnverwondingen in een militair ziekenhuis te Leopoldsburg, en ligt daar ook begraven op de CWGCbegraafplaats (Plot III graf E 10). Aan Duitse zijde vielen ook verschillende gewonden, maar diezijn tijdens een gevechtspauze door Duitse Sanitäter verzorgd en geëvacueerd.

9. Kerkplein monument

De twee bronzen beelden, man en vrouw met kind op de arm, vormen een blijvende herinnering aan de in de gemeente Hunsel gevallen slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Het monument is ontworpen door J. Drummen uit Heerlen en op 28 september 1985 onthuld door burgemeester F. Cortenraad. De tekst op het voetstuk luidt: Brigade Piron 25-09-1944 Hunsel vrij. Ook zijn de jaartallen 1940-1945 aangebracht. Op 25 september 1994 werd de oorspronkelijke tekst vervangen door een bronzen band om de sokkel. De oorspronkelijke tekst luidde: Blijvende herinnering aan de in de huidige gemeente Hunsel gevallen slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog.